ΠΑΙΔΙΚΑ ΛΑΪΚΑ ΑΣΜΑΤΑ της Ελένης Χάρου

Στα δημοτικά τραγούδια μας σπουδαία και αξιοπρόσεχτη συλλογή είναι τα παιδικά, τα οποία τραγουδούσαν, ή απάγγελλαν τα παιδάκια, ή οι μεγάλοι προς τα παιδάκια. Εάν τα μελετήσει κανείς προσεκτικά, θα ανακαλύψει τη συνέχεια του Ελληνικού λαού, ίχνη παρωχημένων αιώνων, δαιμονικά όντα της αρχαίας Ελληνικής μυθολογίας που πέρασαν στη νέα Ελληνική μυθολογία, λαϊκές δοξασίες και παραδόσεις, όλα αυτά προσαρμοσμένα στη χριστιανική εποχή. Έτσι στα παιδικά τραγούδια έχομε και πολλές προσευχές, τις οποίες έλεγαν τα παιδάκια προτού κοιμηθούν. Συχνά σ’ αυτά τα τραγούδια επικαλούνται τον άγιο Γιάννη τον Λαμπαδιάρη, πρέπει να πούμε ότι είναι από τους δημοφιλέστερους αγίους του λαού μας και η σχετική λαογραφία είναι πλουσιότατη. Στην παρακάτω προσευχή, που τη μάθαιναν οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους αναφέρονται ποιμενικοί δαίμονες, όπως τα χαμοδράκια, ο εφιαλτικός και αγωνιώδης ύπνος που είναι ο βραχνάς, στοιχειά όπως η Γελλώ-Γιλλού, δηλητηριώδη ερπετά, όπως το ακονάκι και η όχεντρα, επικίνδυνες αράχνες και σκορπιοί και όλοι οι μπαμπούλες των μικρών παιδιών. Και από όλα αυτά, παρακαλούσαν τον άγιο Γιάννη να προστατεύει το παιδί.

Άγιε Γιάννη στα βουνά, φυλαγέ μας τα φτωχά,
Τα φτωχά τα ορφανά από κάθε κακό,
Δέσε και χαλίνωσε κάθε πράμα πονηρό,
Τη Γιλλού και το Βραχνό, το νυχτοπερπατητή,
Που τη νύχτα περπατεί, την ημέρα κρύβεται.
Φαλαγκούνα κι ακονάκι, τη Γιλλού, το χαμοδράκι
Σκορπέο και σκολόπεντρα, τον όφι και την όχεντρα.
Του Χριστού μας το ραβδάκι να ΄χομε προσκεφαλάκι,
Μέχρι να βγει ο ήλιος δύο κονταρόξυλα.
Από κει και κείθε ο Θεός βοηθός.

(Ευχαριστώ θερμά τον εφέτη κ. Χρήστο Μπαβέα από τον Ποταμό των Κυθήρων, που μου έδωσε αυτή την παραλλαγή του τραγουδιού, την οποία έμαθε μικρό παιδί από τη γιαγιά του Χρυσή Σίμου, το γένος Κατσούλη από το Κουσουνάρι-Κατσουλιάνικα των Κυθήρων)