Η ΜΠΟΤΕΓΑ ΤΟΥ ΚΟΜΟΥΤΟΥ του Ανδρέα Στάβερη Πολυκαλά

Η επονομαζόμενη "μποτέγα του Κομούτου" ήταν το ισόγειο κτίριο με τον ''αναμινάλε'' και τις "λάτες'' με τις μπουγαρινιές που εικονίζεται στην άκρη αριστερά..... 
Πριν το 1953 στεγαζόταν εκεί το καφενείο του Μελίτα...
Κάποτε με είχε πληροφορήσει Ιταλός ότι παλαιά χρησιμοποιούσαν την λέξη "μποτέγα" για να εκφράσουν αυτό που λέμε σήμερα "μαγαζί" αλλά και εκεί η λέξη δεν χρησιμοποιείται πλέον...
Εκεί σύχναζαν οι λιμπροντορίστες...

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α' ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΙΟΥΝΙΟ 1864 της Ε.Χάρου

Οικια Καλούτση κάτω από το Κάστρο στο Βούργο
Ο πρίγκιπας/συγγραφέας Michel de Grece με την
κ.Ε.Χάρου δεξιά του και την οικοδέσποινα

(Ένα μικρό αφιέρωμα στην επέτειο της Ένωσης, στη μνήμη του μεγάλου δασκάλου μου Σοφοκλή Καλούτση)

Με την Ένωση της Επτανήσου ο νεαρότατος βασιλιάς Γεώργιος Α’ περιόδευσε τα νησιά μας.

 Στα Κύθηρα ήρθε στις 18 Ιουνίου του 1864 με τη φρεγάτα "ΕΛΛΑΣ" και αποβιβάστηκε στο Καψάλι. 

Ανέβηκε στη Χώρα, όπου τον υποδέχθηκε ο επίσκοπος Ευγένιος Μαχαιριώτης με πλήθος κόσμου. 

Mάλιστα για τον επίσημο εορτασμό μετέφεραν και την Εικόνα της Μυρτιδιώτισσας από τα Μυρτίδια. 

Στη συνέχεια ανέβηκαν στο Κάστρο, όπου μπροστά στο παλιό διοικητήριο που τον δεξιωθήκανε, μια χορωδία του τραγούδησε έναν επίκαιρο ύμνο, τους στίχους του οποίου συνέθεσε ο Κυθήριος γιατρός και βουλευτής Σπυρίδων Κοντολέων σε ωραίο ανάπαιστο, ενώ τη μουσική σε στυλ θούριου συνέθεσε η Ζακυνθινιά μουσικός Σουζάνα Ναράντζη, κόρη του δόκτορος Κων/νου, που είχε παντρευτεί στα Κύθηρα τον Λορέντζο Κλάδο.

Βασιλεύ της κλεινής μας Ελλάδος, της γλυκείας πατρίδος μας χαίρε!

Φαειναί σε προσμένουν ημέραι, λαμπρόν μέλλον προς σε μηδειά.

Ενώ όλοι σε μόνον υμνούσι και παντού αντηχεί τα’ ονομά σου,

Πώς εγώ να σιγήσω εμπροστά σου, που την νήσον μας τώρα πατείς.

Έναν ύμνον ιδού θα τονίσω διά σε βασιλεύ των Ελλήνων

Και θα ψάλλω ως ψάλλει προς κρίνον των δασών ο γλυκύς αοιδός.

Μετά τόσων αιώνων αλύσεις κι εποχήν μαρασμού ολεθρίαν

Η Ελλάς βλέπει τέλος αιθρίαν την ημέραν που έφθασες συ.

Πλην ακόμα η χαρά μας υψούται επτά φέρεις παρθένους μαζί σου

Αι οποίαι θα είναι φρουροί σου και του θρόνου σου στύλοι επτά.

Θυγατέρες Ελλάδος φωνείτε των Ελλήνων ο άναξ να ζήσει

Που τα τέκνα μας θα οδηγήσει ν’ανακτήσουν την δούλην μας γην.

Του λαού σε φρουρεί η αγάπη κι εν τω μέσω βροντών και ανέμων

Κι εν τω μέσω βομβών και πολέμων η ισχύς σου θα είναι αυτή.

Του Σταυρού σε υψώνει η χάρις μετά σου Χερουβείμ θα νικώσι

Ενθυμού πως Σπαρτιάται τριακόσιοι μυριάδας βαρβάρων νικούν.

Βασιλεύ της κλεινής μας Ελλάδος, της γλυκείας πατρίδος μας χαίρε

Φαειναί σε προσμένουν ημέραι λαμπρόν μέλλον προς σε μειδιά.

Αυτό τον ύμνο μαζί με άλλα επτανησιακά τραγούδια μας δίδαξε και τραγουδήσαμε, μαθητές τότε, στον επίσημο εορτασμό της εκατονταετηρίδας το 1964 ο αείμνηστος λόγιος και μουσικός Σοφοκλής Καλούτσης. 

Μετά από 150 χρόνια, ο εγγονός του Γεωργίου Α’, πρίγκιπας Μιχαήλ, ο γνωστός συγγραφέας Μichel de Grece ήρθε στα αγαπημένα του Κύθηρα και περπάτησε μεταξύ άλλων και στα ίδια σημεία που περπάτησε και ο πρόγονός του

ΛΕΥΚΑΔΑ ΕΝΩΣΗ του Σπύρου Αλβανίτη

«Τις ηδύνατο να φαντασθή ποτέ, Κύριοι, ότι εκπληρουμένης της Ενώσεως, η Λευκάς ήθελε καταδικασθή εν μιας εις παντελή απογύμνωσιν, εις ριζικήν εξόντωσιν, εις άδικον θάνατον;»
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ της Δ.Φωκά

Ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος ή Γιωργαντάρας όπως αποκαλείτο από τους συγχρόνους του ,ήταν γόνος παλιάς αρχοντικής οικογένειας από την Κεφαλονιά και από τους πλέον σημαντικούς ριζοσπάστες βουλευτές στην Ιόνιο Βουλή. Ήταν φίλος του Διονύσιου Σολωμού, τον οποίο βοήθησε στη συλλογή δημοτικών τραγουδιών, δημοτικιστής και συγγραφέας της Ιστορίας της Ιονίου Ακαδημίας. 

Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς το 1814 .

 Παππούς του ήταν ο άρχοντας Άγγελος Τυπάλδος, που κατακρεουργήθηκε από τον όχλο του Ληξουρίου το 1797 κατά την αποχώρησή των Βενετών από την Κεφαλλονιά. Το προσεπώνυμο «Ιακωβάτος» (ιταλ. «Giacobbato») είναι διακριτικό της οικογένειας από πολλές γενεές που ανέρχεται σε κάποιον Ιάκωβο Τυπάλδο, πρόγονο της οικογένειας.
Νεότατος πήγε στο Πανεπιστήμιο της Κέρκυρας. Σπούδασε νομική και αποφοίτησε με διδακτορικό πτυχίο. Εν συνεχεία πήγε στην Πίζα της Ιταλίας, όπου εκ νέου αναγορεύτηκε διδάκτωρ. Στο Παρίσι παρακολούθησε διάφορα μαθήματα νομικής και πολιτικής οικονομίας. Από εκεί επέστρεψε στην Κεφαλονιά και ακολούθησε αρχικά το επάγγελμα του δικηγόρου.
Έλαβε μέρος στην Β' Εθνική Συνέλευση της Αθήνας και έγινε βουλευτής των Επτανήσων και της Αθήνας. Εκλέχθηκε και στις βουλευτικές εκλογές του 1865 ως βουλευτής Κεφαλληνίας.
Ο Ιακωβάτος υπήρξε πρωτεργάτης της ιδέας μίας ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας καὶ γνωστός για τη δήλωσή του ότι από καταβολής κόσμου στην ἱστορία της Ανατολικής Μεσογείου:

 "όπου ο Τούρκος βάζει το πόδι του, εκεί βρίσκεται η Ρωμηοσύνη''.

Πέθανε στο Ληξούρι το 1882.

Παρότι βαθειά θρησκευόμενος είχε αφήσει ρητή εντολή να κηδευτεί ως αρχαίος χριστιανός,απλή σινδόνη ανειλημμένος και άνευ ιερέως,ψαλλουμένου μόνον του «Χριστός Ανέστη».

Ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος αν και διακρινόταν για τη θεοσέβεια και τη θρησκευτικότητα του διέκοψε κάθε σχέση με τον κλήρο και δεν ξαναπάτησε σε εκκλησία ,προτιμώντας να τελεί ακολουθίες στο σπίτι του ως «αρχαίος χριστιανός»,όταν παραιτήθηκε του βουλευτικού του αξιώματος διαμαρτυρόμενος με αυτόν τον τρόπο για την πολιτική της επιβολής της 

θρησκευτικής αφομοίωσης στα Επτάνησα.
Πριν την ένωση η Εκκλησία της Επτανήσου ήταν αυτοκέφαλη σε μια χαλαρή εξάρτηση με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Από τα πρώτα μελήματα του κράτους των Αθηνών- πριν ακόμα κι από την δικαστική αφομοίωση- ήταν η υπαγωγή της Εκκλησίας των Επτανήσων στην δικαιοδοσία της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος με επιχείρημα το εθνικό συμφέρον . 

Με την απερίσκεπτη αυτή ενέργεια των Αθηνών αποδυναμώθηκε η αίγλη,η επιρροή κι η ακτινοβολία του Πατριαρχείου που περισσότερη ανάγκη διεύρυνσης της επιρροής του είχε κι όχι μείωσης λόγω της έδρας του σε μια αλλοεθνή χώρα .
Συγχρόνως με τη μείωση της ακτινοβολίας αυτού του πνευματικού για τον Ελληνισμό φάρου,εξοβελίστηκαν τοπικά ήθη,παραδόσεις,έθιμα και τυπικό που ίσχυαν στην Εκκλησία των Νησιών από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους.

Τον Απρίλη του 1866 κι ενώ έχει επιβληθεί η δικαστική αφομοίωση καλείται ο Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Σπυρίδων( Κοντομίχαλος ), να παραπέμψει στο Πρωτοδικείο όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις διαζυγίων προς εκδίκαση. 

Αυτός ήταν ένας δόλιος διοικητικός ελιγμός με σκοπό να παρασυρθεί ο μητροπολίτης σε μια ντε φάκτο αναγνώριση της θρησκευτικής αφομοίωσης στην οποία είχε μέχρι τότε με σθένος αντισταθεί στέλνοντας επιστολή στον Μητροπολίτη Θεόφιλο των Αθηνών στην οποία αρνείτο στον προεξάρχοντα της ελληνικής εκκλησίας να έχει οιαδήποτε ανάμιξη στα ζητήματα της Εκκλησίας των Επτανήσων. 
«Μην αναμειγνύεσθε λοιπόν εις τας υποθέσεις της Εκκλησίας μας, πριν εισακουσθή η γνώμη των επισκόπων του Ιονίου από τον Πατριάρχην!»Ο Σπυρίδων Κοντομίχαλος κι ο Γεώργιος Ιακωβάτος Τυπάλδος αν και εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες με αντίθετες πολιτικές ιδεολογίες συνεργάστηκαν αρχικά για να αποτρέψουν την θρησκευτική αφομοίωση. Ο Σπυρίδων Κοντομίχαλος ύστερα από πιέσεις υπαναχώρησε και δέχτηκε να υποταχτεί στην Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.Ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος τον αποκάλεσε δημόσια «προδότη της Εκκλησίας και της Θρησκείας».Στην Κεφαλονιά ξεσπούν επεισόδια διαμαρτυρίας. Ιερείς που αντιστέκονται καταδικάζονται κι ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος διαβάλλεται από όλες τις αρχές.
Η Εκκλησιαστική αφομοίωση ήταν στην μια πολιτική πράξη που οι επικριτές της την χαρακτήρισαν ως βιασμό στην αγωγή, την ιστορία, τα δικαιώματα και τα θέσμια του Επτανησιακού λαού.
Η χειραφέτηση κι υπαγωγή της Επτανησιακής Εκκλησίας στην Εκκλησία της Ελλάδος δρομολόγησε στη συνέχεια τον εκφυλισμό του μουσικού αισθήματος του επτανησιακού λαού, η εκκλησιαστική μουσική από πολυφωνική και διατονική, διάδοχος της Βυζαντινής της πρώτης χιλιετίας άρχισε να επηρεάζεται απ' την ένρινο μονοτονική ελληνική ψαλμωδία.
Ελλαδίτες αρχιερείς άσχετοι με την τοπική παράδοση,ανίκανοι να προσαρμοστούν στην πολυτονική αρμονια,  άγευστοι του ντόπιου μουσικού αισθήματος, αντιπαθούν και καταδικάζουν από προκατάληψη.
Ο Γιωργαντάρας χάνει στις εκλογές του 1875.Στην αποτυχία του συντέλεσε και το άνομο χρήμα του σιμωνιακού μητροπολίτη Πάσχου Κομποθρέκα που επιστράτευσε τον κλήρο και κάθε μοναστηριακή δύναμη για την αποτυχία όσων είχαν χρηστεί κατήγοροι του στην εκκρεμούσα υπόθεση ανίερης συναλλαγής. Ο Κομποθρέκας απέκτησε τον τίτλο του μητροπολίτη Κεφαλληνίας καταβάλλοντας τίμημα στους υπουργούς του Βούλγαρη ,Ιωάννη Βαλασσόπουλο και Β.Νικολόπουλο!
Πηγές:Η Κεφαλονιά στον αστερισμό της Παρθένου ΑΔ.Δεμπόνου ,wikipedia

ΟΙ ΠΟΣΤΑΔΟΡΟΙ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ της Ελένης Χάρου*

Ανέκαθεν το εκλεκτότερο και το ακριβότερο θήραμα στα Κύθηρα ήταν ο λαγός. Συνάμα ήταν και το δυσκολότερο, διότι απαιτούσε μεγάλη υπομονή και ιδιαίτερες δεξιότητες.
Οι λαγουδάδες συνήθως έβγαιναν στο πόστο, δηλ. στο καρτέρι. Καιροφυλαχτούσαν τη νύχτα, με φεγγάρι, την ώρα που ο λαγός έβγαινε τη νυχτερινή του βόλτα προς αναζήτησιν τροφής. Ο λαγός, ως γνωστόν, κρύβεται όλη μέρα και βγαίνει τη νύχτα από την «κοιμητέα» του για να κάνει επιδρομή στα μποστάνια. 

Εκτός από τα μποστανικά, αγαπημένη τροφή του λαγού είναι η βρώμη και άλλα δημητριακά, τα χαρούπια, τα αχλάδια κ.α. Ο ποσταδόρος πολλές φορές έβαζε δόλωμα στο λαγό «αχεραπίες» μάτσα από δημητριακά κ.α., έβγαινε με το όπλο του τη νύχτα «όταν το φεγγάρι δειπνά» και έπρεπε να είναι ολοκάθαρος, με καθαρά ρούχα. Καθόταν στο πόστο «αποσκιερά του φεγγαριού» να έχει τον αέρα μπροστά και πίσω το φεγγάρι και περίμενε. Το πόστο ήταν πάνω σε δέντρο, ή μέσα σε σπιτάκι, ή σε μια εσοχή φυσική, ή χτιστή, όσο να χωράει ο ποσταδόρος καθιστός. Σ’ αυτή την ποστιέρα-κρυψώνα να μην τον βλέπει το φεγγάρι, καθόταν υπομονετικά, αμίλητος, χωρίς να καπνίζει, αποφεύγοντας ό,τι ήταν δυνατό να προκαλέσει την οξύτατη όσφρηση, ακοή και όραση του λαγού. Η καλύτερη περίοδος για τους ποσταδόρους ήταν οι θερινοί μήνες.
(Αφιερωμένο στα αδέλφια μου)
Eυχαριστώ για τις πληροφορίες το σεβαστό μου παπα Θεόδωρο Μεγαλοκονόμο και τον Αντώνη Εμμ. Χάρο, καθώς και τον πρώην Αντιδήμαρχο Μαθιό Αγγελιουδάκη για τη φωτογραφία της ποστιέρας.

*φιλόλογος, ερευνήτρια

ΒΡΟΧΗ ΤΟΝ ΜΑΗ του Διον.Φλεμοτόμου

Επειδή ολοένα βρέχει, θυμάμαι την λαϊκή ρήση των παλιών Ζακυνθινών:
'' Στη χώρα των αμαρτωλών , το Μάη μήνα βρέχει ''

ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΙΣΣΑ ΜΑΝΑ του μακαριστού Γερασίμου Φωκά

Κυριακή της Πεντηκοστής 31 Μάη 2015, στον χειροτονητήριο λόγο του, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου πολιούχου Αθηνών, ο μακαριστός Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Γεράσιμος Φωκάς σε μια παράγραφο μίλησε και για την Κεφαλονίτισσα μάνα.
« Η καρτερική Βιργινία Βανδώρου συνόδευσεν επτά παιδιά στο μνήμα, πάνω στη νεότητά τους. Ο τάφος δεν χωρούσε, άνοιξαν δεύτερο και τρίτον. Οι Γερμανοί κατακτηταί - σημερινοί άσπονδοι φίλοι μας - έρριψαν εμπρηστικές βόμβες και κατέκαυσαν το αρχοντικό και όλα τα υπάρχοντά τους και της έμεινε μόνο μία θυγατέρα και αυτή κατελήφθη από φοβερό δαιμόνιο. Η μητέρα έμεινε βράχος υπομονής, δεν εγόγγυσε και δοξολογούσε μάλιστα το πανάγιον όνομα του Θεού όπως την έζησα.
Και ο μακαριστός τότε Μητροπολίτης , ο μέγας και πολύς από Κεφαλληνίας, Μαντινείας και Κυνουρίας Γερμανός Ρουμπάνης (ω των ανεξερεύνητων θαυμασίων σου, Κύριε, μετ'όλίγον προκάτοχός μου) έλεγε εις τον τότε αρχιερατικό του επίτροπο     π. Μάρκο Μαλλιώρη: '' κι άλλο παιδί κι άλλη κηδεία εις το αρχοντικό του Βανδώρου. Πάμε να τελέσουμε την εξόδιον ακολουθία, πάμε εις το σπίτι του Ιώβ ''.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

Στα νότια του χωριού Βουρνικάς, στη θέση Ροδάκι, πάνω από τον κόλπο της Βασιλικής, σώζεται μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μονές του νησιού. Χτίστηκε ή μάλλον ανακαινίσθηκε το 1654 από τον ιερομόναχο Μητροφάνη Χαμοσφακίδη.

Οικοδομήθηκε πάνω στα θεμέλια αρχαίου αγροτικού ιερού, δωρικού ρυθμού, το οποίο ήταν αφιερωμένο σε παγανιστική θεότητα, ίσως τη Δήμητρα, θεά της γεωργίας και της γονιμότητας. Η πρόληψη που συνδέει το προσκύνημα στη Μονή με την απόκτηση παιδιών από άτεκνα ζευγάρια –και μάλιστα αρσενικών- ίσως απηχεί κάποια αρχαία δοξασία. Σώζονται ίχνη του αρχαίου ναού, όπως δωρικά κιονόκρανα και μέρος του πλακόστρωτου δαπέδου.

Στον ανατολικό τοίχο του καθολικού, στο Ιερό Βήμα, σώζονται σε καλή κατάσταση τμήματα των τοιχογραφιών, δείγματα εξαίρετης τεχνοτροπίας, με φανερή τη λεπτή, καλαίσθητη τέχνη τους.

 Γιορτάζει στις 8 Μαΐου. 

Στη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας τελούνται κάποιες ακολουθίες εκεί, καθώς επίσης και στην περίοδο του 15αυγούστου.