Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟΙΚΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ του Γεωργίου Σκλαβούνου

Σύνταγμα της Επτανήσου Πολιτείας

Από τα ιστορικά απόκρυφα της Ένωσης και του Ενωτικού Αγώνα.Αντιμετωπίζοντας την αποικιοποίηση του τόπου αλλά και του φρονήματος.Ιστορικό, «εισαγωγικό στίγμα» και πορεία των Επτανήσων.
Τα Επτάνησα όπου « ποπολάροι και αριστοκράτες», υπερβαίνοντας τους ταξικούς τους  προσδιορισμούς θα σφραγίσουν την ιστορία μας με αγώνες, ανθρώπινης, Εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης.
Ο ματωμένος δρόμος από την Ιόνιο Πολιτεία (1800-1807), μήτρα και τροφό του 1821, στα Επτάνησα «Αγγλική Αποικία»(1817) και την Ένωση ως Δωρεά (1864).
• Εκεί, στα Επτάνησα, στην Κέρκυρα, βρήκε φιλόξενο καταφύγιο ο Γεώργιος Φραντζής, αυτόπτης μάρτυς, της άλωσης της Πόλης, για να αφήσει την «άλωση» στην ιστορία και στην Μνήμη.
• Τα Επτάνησα, ο τόπος όπου, όλοι οι ασυμβίβαστοι των μακρόχρονων , Βενετοτουρκικών πολέμων ( Κύπριοι, Μοραΐτες, Κρήτες ,Νησιώτες), έβρισκαν καταφύγιο και συγκροτούσαν την ιερή στάχτη που θα επώαζε τον Καποδιστριακό Φοίνικα . Ο τόπος που ξαναρίζωνε ο Ελληνισμός. Ο τόπος που συγκροτούσε την ζύμη της συνειδητής Εθνικής συνέχειας και της αναγέννησης, .(7 Βενετοτουρκικοί πόλεμοι στην περίοδο 1463-1718, στους οποίους ο Ελληνισμός μετείχε ενεργά, όπως π.χ , στην Ναυμαχία της Ναυπάκτου).
• Εκεί όπου η Επτάνησος Πολιτεία, σχεδιασμένη από τον έναν Υψηλάντη και οδηγημένη από έναν Καποδίστρια θα καταστεί Εαρινή Ισημερία του σύγχρονου Ελληνισμού.
• Αυτά τα νησιά και ο λαός τους ο τόπος και ο λαός αυτός δεν ήταν δυνατόν να μετατραπεί σε δουλική αποικία.
Τα Ιόνια Νησιά , βαθύτατα διαποτισμένα, από την ιστορική τους παράδοση, από την Καποδιστριακή παρακαταθήκη, αλλά και καθοδηγούμενα από τον Ιωάννη Καποδίστρια, αρνήθηκαν σθεναρά, πεισματικά ,να αποδεχτούν την Αγγλική «παραβίαση και παρερμηνεία» των διεθνών συνθηκών που υπέγραψε ο Ιωάννης Καποδίστριας για το μέλλον τους.

Τα Επτάνησα όπου, Κολοκοτρώνηδες και Περραιβοί, Νικηταράδες, και Αναγνωσταράδες, Κατσαντώνηδες, και Μποτσαραίοι, υπό την ηγεσία του Καποδίστρια, έδωσαν αίμα και όρκο για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία δεν ήταν δυνατόν να αποκηρύξουν αυτό το παρελθόν.

Τα Επτάνησα με πνευματική και πολιτική ηγεσία του αναστήματος ενός Διονυσίου Ρώμα, ενός Ανδρέα Κάλβου και ενός Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου, ενός Ζερβού Ιακωβάτου και ενός Μομφεράτου, δεν ήταν εύκολο να αποδεχτούν έναν αυθαίρετο αρμοστή . Έναν αρμοστή που κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών για τα Ιόνια, έλεγχε, χωρίς έλεγχο και λογοδοσία, την εκτελεστική , την νομοθετική, την δικαστική εξουσία, την αστυνομία ,την δημόσια διοίκηση. Έναν αρμοστή που απαιτούσε ακόμα και τον έλεγχο και στα εκκλησιαστικά θέματα.

Τα Επτάνησα των αγροτικών εξεγέρσεων , που μπόρεσαν να καταλάβουν, ακόμα και ,τα απόρθητα Κερκυραϊκά φρούρια, και να συγκροτούν Συντακτική Συνέλευση.(Έντιμος Αντιπροσωπεία 1801).

Τα Επτάνησα των εξεγέρσεων της Λευκάδας όπως μας τα δίνει ιστορικά και ποιητικά ο Βαλαωρίτης υφαίνοντας νόημα και σκοπό των εξεγέρσεων του 1819 εναντίον της Αγγλοκρατίας και του 1357 εναντίον της Φραγκοκρατίας. Των εξεγέρσεων της Κεφαλονιάς 1848 και 1849,και την μοναδική σε βαρβαρότητα καταστολή τους.
Τα Επτάνησα των εξεγέρσεων των ποπολάρων της Ζακύνθου.
Τα Επτάνησα που μπορούν να δίνουν το εθελοντικό παρόν, σε όλες τις εθνικές εξεγέρσεις, και σε κάθε σύγκρουση με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Από τα Ορλωφικά 1770-1774 μέχρι και στην μακρινή Κριμαία,όπου θα μετέχουν με εθελοντικό σώμα, υπό τον Κυθήριο Πάνο Κορωναίο. (πόλεμος της Κριμαίας.1853-1856).
Αυτά τα Επτάνησα δεν θα γίνονταν ποτέ εύκολο-εύπλαστο, ζυμάρι στα χέρια της Αγγλικής αποικιοκρατίας και των καταχθονίων υποτακτικών τους. …Αυτά τα νησιά έχουν όλες τις προϋποθέσεις της ασυμβίβαστης αξιοπρέπειας .Αυτά τα νησιά ήταν δύσκολο να μετατραπούν σε δουλικό κρίκο της αλυσίδας της Βρετανικής κυριαρχίας στην Μεσόγειο . 

Ο στόχος ,ως εκ τούτου, της Βρετανικής κατοχής δεν ήταν δυνατόν να περιοριστεί στον γεωστρατηγικά σημαντικό έλεγχο του Ιόνιου χώρου.Για να διασφαλίσει αυτό τον «χώρο» έπρεπε να «αποικιοποιήσει» και το Επτανησιακό φρόνημα.Έτσι η προσπάθεια καθυπόταξης και αφελληνισμού, των Ιονίων, από τον Αρμοστή Maitlant ,από τα 1817,όπως εγγράφως την καταγγέλλει ο Καποδίστριας , θα συναντήσει ηρωική αντίσταση με προεξάρχοντα, σε αυτήν, τον Μεγάλο, Διονύσιο Ρώμα. Κατά τον Σπυρίδωνα Τρικούπη, και στην ίδια την Αγγλία, ο Maitland,ήταν γνωστός ως Maitlant Pasha.).Βέβαια έχουμε χρέος κάποτε να δούμε και «ποιοί και πως» στήριξαν τον Μaitland Pasha στην Κερκυρα, πρωτεύουσα των Ιονίων. Ποιοί και πως στήριξαν τον Maitlant Pasha και το αποικιακότατο χάρτη αυταρχικής διοίκησης, που αυτός και η Κυβέρνηση που τον έστειλε, ονόμασαν Σύνταγμα.Η πρώτη μεγάλη και ιστορικής σημασίας σύγκρουση του Μaitlant, στα Ιόνια Νησίά συμβαίνει στα 1816-1817 και είναι η σύγκρουση του με την μεγάλη μορφή της Επτανησιακής και της Εθνικής μας ιστορίας τον Διονύσιο Ρώμα,ο οποίος αρνείται τις καισαρικές εξουσίες ,και την καισαρική συμπεριφορά του Maitlant.Ασφαλώς αυτή δεν είναι αφετηρία της Επτανησιακής αντιπολίτευσης στην διακυβέρνηση του Maitlant.Είναι η καθοριστική στιγμή της επιβεβαίωσης ότι, η ηρωική παράδοση της Εθνικής ανασυγκρότησης της Επτανήσου Πολιτείας,( 1800-1807),δεν τέλειωσε με την συνθήκη του Τιλσίτ ( Ναπολέων –Τσάρος Αλέξανδρος),που κατέλυε την Επτάνησο Πολιτεία.

Βέβαια δεν είναι ατύχημα της ιστορίας ότι η σημασία αυτής της σύγκρουσης του Ρώμα, με την Αγγλική Πολιτική υποβαθμίζεται ή θάβεται στην λήθη, ενώ υπερτονίζεται ο ηγετικός του ρόλος στην Επιτροπή της Ζακύνθου και στο Ελληνικό αίτημα αποκλειστικής προστασίας της Ελλάδος από την Αγγλία. Ενώ θάβεται στο σκότος η αλήθεια ενός « κόσμου» που στήριξε ανοιχτά τον Maitlant και τον αποικιακό-δεσποτικό χάρτη διακυβέρνησης, που δια της βίας και της διαφθοράς προσπάθησε να επιβάλλει.Αγαπημένο παιδί των μηχανισμών της Βρετανικής αποικιοκρατίας, πολλαπλά και καλά αμειβόμενο,(ως διοικητής εκτός των Ιονίων, και για την Μάλτα αλλά και για την Μεσόγειο) βαθύτατα ανθέλληνας, αντι-δημοκράτης, ο Maitland, δεν είναι τυχαίο ότι επελέγη στην θέση του Αρμοστή των Ιονίων.Αρκεί να επισημάνουμε ότι στο πλουσιότατο αποικιοκρατικό βιογραφικό του περιλαμβάνεται το σχέδιο κατάλυσης της Ισπανικής κυριαρχίας στην Λατινική Αμερική. Σχέδιο που υλοποίησε ο ήρωας ελευθερωτής της Λατινικής Αμερικής Jose de San Martin. Η επίσκεψη του Καποδίστρια στα 1819 για το Πάσχα της Εθνεγερσίας με τους πολιτικούς και τους Οπλαρχηγούς που ήταν στενοί του συνεργάτες στην Επτάνησο Πολιτεία και την εποποιία της Λευκάδας.(1806-1807), εκτός της προετοιμασίας του 21, δινει την ευκαιρία στον Καποδίστρια για την αναζωπύρωση του ηθικού αλλά και για την οξυτάτη και γραπτή καταγγελία εναντίον του Μaitlant για το σύνολο της πολιτικής του.

Με την έκρηξη του 21 (Ιούνιος), ο Μaitland με προκήρυξη του θα επιβάλλει δήθεν αυστηρότατη ουδετερότητα απέναντι στους αντιμαχόμενους Έλληνες και Οθωμανούς. Είναι όμως επαρκώς γνωστή και καταγεγραμμένη η φανατικά φιλότουρκη συμπεριφορά του ώστε δεν χρειάζεται σχολιασμό η δήθεν ουδετερότητα του. Οπως είναι νομίζω επαρκώς γνωστή και ενθουσιώδης εθελοντική συμμετοχή των Επτανησίων στον Αγώνα (με χαρακτηριστικές περιπτώσεις την μάχη του Λαλα, και μάχη του Πέτα.).

Στα 1839 ο στενός φίλος και συνεργάτης του Καποδίστρια βουλευτής της Ιονίου Βουλής Ανδρέας Μουστοξύδης, καταθέτει αυτοπροσώπως υπόμνημα διαμαρτυρίας και αιτημάτων για συνταγματικές αλλαγές στα Ιόνια. Μεταξύ άλλων ο Μουστοξύδης διεκδικούσε, από την «δημοκρατική Αγγλία», την θέσπιση ελευθεροτυπίας , αναγνώριση πραγματικών δικαιωμάτων στο κοινοβούλιο, έγκριση των κρατικών δαπανών από το κοινοβούλιο.Τα αιτήματα του Μουστοξύδη απορρίφθηκαν το 1839 για να γίνουν αποδεκτά στα 1848, δοκιμαστικά όπως αποδειχτηκε. Στις 17 Μαΐου του 1848 ακυρώνεται το άρθρο του Συντάγματος που περιόριζε την ελευθερία του τύπου και στις 22 Μαΐου καθιερώνεται η ελευθεροτυπία. Τα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα (ελευθεροτυπία, δικαίωμα συνάθροισης. συγκρότηση πολιτικών λεσχών… που παραχωρούνται από την «κοινοβουλευτική Βρετανία» στο ανεξάρτητο κράτος, την προστασία του οποίου από εξωτερικούς εχθρούς, είχε αναλάβει, δεν λειτούργησαν εκτονωτικά, όπως ανέμεναν οι Βρετανοί, αντιθέτως αξιοποιήθηκαν στο έπακρο για αντικαθεστωτική, πατριωτική και δημοκρατική οργάνωση και δράση.Ουσιαστικά η άνοιξη δεν άντεξε για πολύ, οι μεταρρυθμίσεις θα ακυρωθούν από τον αρμοστή Ward. O Ward ως δείγμα προθέσεων με την πρώτη του επίσκεψη στην Ιόνιο Βουλή αναστέλλει τις εργασίες της Βουλής (4 Ιουνίου 1949 ) και τον Δεκέμβριο του ιδίου χρόνου αρχίζει τις περιστολές των παραχωρηθέντων μεταρρυθμίσεων.
Το 1849 χαρακτηρίζεται από έκρηξη στον χώρο του τύπου, αλλά και την άγρια καταστολή από τις δυνάμεις της προστασίας που δεν αντέχουν στους άνεμους της πατριωτικής έξαρσης που σάρωσαν τα νησιά με τα ψήγματα των πολιτικών δικαιωμάτων που αναγνωρίστηκαν. 

Εμφανίστηκαν πολιτικές εφημερίδες όπως Πατρίς στην Κέρκυρα, με βασικούς συντάκτες τον Ανδρέα Κάλβο, και τον ιστορικό Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο. Η Αναγέννηση και ο Φιλελεύθερος στην Κεφαλονιά με εκδότες και βασικούς συντάκτες τους ηγέτες των γνήσιων Ριζοσπαστών Ηλία Ζερβό Ιακωβάτο και Ιωσήφ Μομφεράτο.Ο Ζερβός Ιακωβάτος με το πρώτο φύλλο της εφημερίδας του δεν θέτει απλά την απαίτηση της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα ,θέτει την απαίτηση για την Ένωση με ένα «Έθνος αληθώς ελεύθερον και ανεξάρτητον».Με εντολή του Άγγλου Αρμοστή θα συλληφθεί (10 Μαρτίου 1849) ο Ζερβός Ιακωβάτος και μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του Γεράσιμο Λιβαδά και θα εξοριστούν στους Παξούς .
Την σκυτάλη θα παραλάβει ο Ιωσήφ Μομφεράτος εκδίδοντας την Αναγέννηση (στις 9 Απριλιου 1949).Στην ίδια εθνικό-απελευθερωτική κατεύθυνση αλλά με ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνικοαπελευθερωτική –οικουμενική διάσταση, του Ριζοσπαστισμού του, ο Ιωσήφ Μομφεράτος αναγγέλλοντας την πολιτική ταυτότητα και στόχευση της εφημερίδας του από τον Ιανουάριο του 1849 έγραφε. «Κύριο έργο κάθε λαού πρέπει να είναι η διατήρηση της εθνικής του ακεραιότητας και ανεξαρτησίας , η ανάκτηση και αποκατάσταση τους όταν έχουν εκλείψει καθώς επίσης και η δημιουργία πολιτεύματος που είναι εγγύηση για τη ελευθερία και την πρόοδο του.»... Θεμελιακή προϋπόθεση για την εδραίωση ενός τέτοιου πολιτεύματος, ο Μομφεράτος θεωρεί την λαϊκή κυριαρχία και την ισότητα και την ισονομία των πολιτών...αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός και η ολοκλήρωση της αγίας επαναστάσεως του 21...
Στις 30/9/ 1849  θα συλληφθεί και ο Μομφεράτος και θα εξοριστεί στους Οθωνούς. Ο Ζερβός Ιακωβάτος ο οποίος είχε αφεθεί ελεύθερος τον Αύγουστο θα εκδώσει το τέταρτο φύλο της εφημερίδας του ο Φιλελεύθερος στις 20 Αυγουστου για συλληφθεί ξανά στις 25 μήνα και αυτή την φορά να εξοριστεί στα Κύθηρα.Βέβαια δεν είχαμε μόνο τέτοια δείγματα ελευθεροτυπίας. Είχαμε και την έκδοση εφημερίδων αφοσιωμένων στον Thomas Pasha,των καταχθονίων.Η Εφημερίδα Ανεξάρτητος  της Κέρκυρας ,του Αντωνίου Δανδόλου, ήταν μια από αυτές .Εξεδόθη την 2/4/1849 μέχρι και την 16/2/1850.Με προσωπική μου φροντίδα έχει κατατεθεί ένα πλήρες αντίγραφο, αυτής της πολύ αποκαλυπτικής για πρόσωπα και πράγματα στην Κέρκυρα και στα Ιόνια εφημερίδας, στην Αναγνωστική Εταιρεία Κέρκυρας και ένα στην Δημόσια Βιβλιοθήκη..Με τις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1850 : Η Ιστορική Θ! Ιόνιος Βουλή.Ψηφίζει την ανέγερση ανδριάντα του Ιωάννη Καποδίστρια, ψηφίζει την καθιέρωση της Ελληνικής ως μόνης γλώσσας του κράτους, ψηφίζει τον εορτασμό της επετείου της 25 Μαρτίου ως Εθνικής εορτής. Η ιστορική Θ! διακηρύσσει ότι το Επτανησιακό φρόνημα δεν έχει αποικιοποιηθεί.Τελικά, «παρά τις υποδείξεις» του Αρμοστή, να περιοριστεί η βούλα σε πρακτικά και άμεσης χρησιμότητας για τον λαό, στις 26 Νοεμβρίου, ο Ριζοσπάστης βουλευτής Ιωάννης Τυπάλδος Καπελέτος Δοταράτος, προτείνει στην Βουλή το ακολουθο ψήφισμα για την Ένωση. Το ψήφισμα της Εθνικής και ανθρώπινης αξιοπρέπειας .ΨΗΦΙΣΜΑ.
ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
«Επειδή η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εθνικότης εκάστου
Λαού είναι δικαιώματα φυσικά και απαράγραπτα*
Επειδή ο λαός της Επτανήσου, απαρτίζον μέρος αναπόσπαστον
Της ελληνικής φυλής, στερείται σήμερον της πραγματικής απολαβής και εξασκήσεως των τοιούτων δικαιωμάτων*
Επειδή προς τοις άλλοις , εξέλειψαν πλέον αι αφορμαί, ένεκα
Των οποίων ετέθη υπό την αγγλικήν προστασίαν, δυνάμει συνθήκης εις την οποίαν ουδεμίαν ποτέ έδωκε συγκατάθεσιν*
Επειδή, τέλος, μερίς τις της ελληνικής φυλής εις την οποίαν ανήκει, δηλαδή η απελευθερωμένη Ελλάς, ανέκτησε τα κυριαρχικά και εθνικά αυτής δικαιώματα*
Δι’όλα ταύτα,
Η πρώτη ελευθέρα Βουλή των αντιπροσώπων της Επτανήσου ΔΙΑΚΗΡΥΤΤΕΙ:
ΟΤΙ Η ΟΜΟΘΥΜΟΣ,ΣΤΑΘΕΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΤΡΕΠΤΟΣ ΘΕΛΗΣΙΣ
ΤΟΥ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ ΕΙΝΑΙ, Η ΑΝΑΚΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΕΝΩΣΙΣ ΑΥΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ ΕΘΝΟΣ ΤΟΥ, ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΜΕΝΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
Η παρούσα διακήρυξις θέλει διεβιβάσθη δια διαγγέλματος της Βουλής, προς την προστάτιδα δύναμιν, όπως δια των αρμοδίων μέσων, διακοίνωση αυτήν και εις τας λοιπάς της Ευρώπης δυνάμεις, δια να ενεργήσωσιν ομού προς ταχείαν αυτής πραγματοποίησιν.
Εν τη Βουλή των αντιπροσώπων, τη 26η Νοεμβρίου 1850.»
Πριν ολοκληρώσει την ανάγνωση του ψηφίσματος ο ριζοσπάστης βουλευτής, ο Άγγλος Αρμοστής διατάσσει την αναστολή των εργασιών της Βουλής μέχρι τον επόμενο Ιούλιο…Το κείμενο του ψηφίσματος διοχετεύεται στον Τύπο τον Επτανησιακό τον Ελληνικό και τον διεθνή τύπο.
Έτσι η Αγγλική πολιτική στα Ιόνια αλλά και στην Ελλάδα, θα οδηγηθεί σε έναν ακόμα αθλιότερο φαύλο κύκλο για να ελέγξει ανθρώπους κόμματα και συνειδήσεις.
Στα 1850,στις 3 Ιανουαρίου ο αγγλικός στόλος υπό τον Ναύαρχο Πάρκερ καταλαμβάνει  και αποκλείει τον Πειραιά και τα βασικά εμπορικά λιμάνια της Χώρας, με γελοία αφορμή την άρνηση της Κυβέρνησης να καταβάλει μυθική για την εποχή αποζημίωση στον εβραίο Δον Πατσίφικο πρόξενο της Πορτογαλίας βρετανικής υπηκοότητας (επειδή όχλος προξένησε καταστροφές στο σπίτι του με αφορμή την απαγόρευση την χρονιά εκείνη του εθίμου, του καψίματος του Ιούδα), όμως οι επιπτώσεις της στην Ελληνικη οικονομία τεράστιες.
Στα 1854, τέσσερα χρόνια μετά τα Παρκερικά ,οι Αγγλογάλλοι από κοινού θα καταλάβουν τον Πειραιά και την Αθήνα θα απαιτήσουν δια όπλων από τον Βασιλιά να ορκίσει νέα Κυβέρνηση ,κυβέρνηση κατοχής την εχει ονομάσει η ιστορία, να εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια απελευθέρωσης των τουρκοκρατούμενων Ιωαννίνων και Θεσσαλίας όπου είχαν ξεσπάσει Ελληνικές επαναστάσεις με ενθάρρυνση και στήριξη του Όθωνα .
Πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Αγγλογαλλικής Κατοχής ο γνωστός μας συνταγματικός αντίπαλος του Ιωάννη Καποδίστρια , Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος...