VOX IN RAMA του Δημήτρη Βαρνάβα*

Πάπας Γρηγόριος 9ος

 Οι εμμονές και οι ιδεοληψίες ορισμένων ηγετών, ιδιαίτερα εκείνων που προσδίδουν στον εαυτό τους χαρακτηριστικά αυθεντίας, είναι δυνατόν να προκαλέσουν τεράστια δεινά και ανεπανόρθωτες καταστροφές.

Ήταν 13 Ιουνίου του 1233 όταν ο Πάπας Γρηγόριος ο 9ος εξέδωσε την παπική βούλα «Vox in Rama».

Η παπική βούλα έβαζε στο στόχαστρο τις γάτες ως πλάσματα του εωσφόρου. Το διάταγμα επιδόθηκε στον βασιλιά Ερρίκο Ζ’ της Γερμανίας, γιο του Φρειδερίκου Β’, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με εντολή να εφαρμοστεί άμεσα.

Κανείς δεν τόλμησε να αμφισβητήσει την αυθεντία του ιεράρχη.

Όμως θανατώνοντας τις γάτες αυξήθηκε κατακόρυφα ο πληθυσμός των αρουραίων, με αποτέλεσμα να μεταδώσουν στους ανθρώπους την πανώλη που σκόρπισε τον όλεθρο, εξαφανίζοντας περί το 1/3 του πληθυσμού της Ευρώπης.  Από 85 περίπου εκατομμύρια, ο πληθυσμός της Ευρώπης μειώθηκε σε 30.

Ο μεσαίωνας παρήλθε και σε ζητήματα δημόσιας υγείας το λόγο έχει πλέον η επιστήμη, στην οποία εκκλησία και πολιτική ηγεσία οφείλουν να δείχνουν εμπιστοσύνη.

Συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο στα καθ΄ ημάς;  

Δυστυχώς όχι. Η εκκλησία δυσκολεύεται ή και αρνείται να συμβιβαστεί με τις προτροπές των επιστημόνων για τον εμβολιασμό και τήρηση κανόνων δημόσιας υγείας  στις εκκλησίες. 

Και βέβαια συστατικό στοιχείο της αυθεντίας είναι το αλάθητο.

Είτε πρόκειται για το αλάθητο του Πάπα, είτε για το αλάθητο του οιουδήποτε άλλου...

 

* οφθαλμίατρος , μέλος Δ.Σ. του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου

ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΟΣ ΓΑΛΟΣ ΜΕ ΣΟΥΠΑ ΑΥΓΟΛΕΜΟΝΟ

 Μερικές δεκαετίες νωρίτερα η κατανάλωση του κρέατος στις περισσότερες οικογένειες συνέβαινε σπάνια και σε μεγάλες εορτές του χρόνου, αφού το σφάξιμο των οικόσιτων ζώων αποτελούσε κάποτε ιεροτελεστία και συμμετείχε όλη η οικογένεια. Ένα «ακριβό» φαγητό περιλάμβανε τα παλιά τα χρόνια, πέρα από πολλές επιλογές σε συνοδευτικά και καλό κρασί, γενναιόδωρη μερίδα κρέατος.

Στην Κέρκυρα όμως, δεσπόζουσα θέση στο τραπέζι των Χριστουγέννων, είχε το παραδοσιακό αυγολέμονο και ο γάλος. Σήμερα θεωρείται το απόλυτο χειμωνιάτικο παραδοσιακό και απολαυστικό φαγητό τις γιορτινές ημέρες και όχι μόνο.

Οι νοικοκυρές από νωρίς το πρωί φρόντιζαν να ξεκινήσουν το μαγείρεμα και την προετοιμασία του γιορτινού τραπεζιού, αφού δεν αποτελούσε εύκολη υπόθεση. Η οικογένεια μαζεύονταν γύρω από τη φωτιά και απολάμβανε την σπάνια ευκαιρία της κρεατοφαγίας.

Το μεσημέρι τα πιάτα γέμιζαν με μυρωδάτη αυγοκομμένη κοτόσουπα και καραμελωμένο γάλο ψημένο στο φούρνο, στα κάρβουνα ή στη γάστρα γεμιστό με κουκουνάρια, κάστανα και πολλά μυρωδικά. Συνοδεύεται συνήθως με πατάτες «σκαστές» και έχει καθιερωθεί ως το απόλυτο Κορφιάτικο έδεσμα των Χριστουγέννων.

Η παράδοση θέλει τη σούπα να σερβίρεται πηχτή, πράγμα που επιτυγχάνεται με μπόλικο παραβρασμένο σε ζωμό κότας ρύζι και κρέμα αυγολέμονο, ιδανικά φτιαγμένη με πολλά ντόπια αυγά. Στο τέλος προσθέστε στο πιάτο σας μαύρο πιπέρι και ξερό τυρί τριμμένο για ακόμα πιο έντονη γεύση!. To τραπέζι συμπληρώνεται ιδανικά με ντόπιο «μαύρο» κρασί και σπιτική συκομαϊδα.

Υλικά:

• 1 κοτόπουλο ή μέρη από γαλοπούλα
• 1 κούπα ρύζι
• 2 αυγά
• Μισή κούπα χυμό λεμόνι
• Αλάτι και πιπέρι

Εκτέλεση:

• Σιγοβράζουμε το κοτόπουλο ή την γαλοπούλα για περίπου 2 ώρες
• Αφού βράσει, αφαιρούμε το κοτόπουλο/γαλοπούλα και κρατάμε το ζουμί. προσθέτουμε το ρύζι και το βράζουμε μέχρι να μαλακώσει
• Χτυπάμε 2 ασπράδια μέχρι να γίνουν αφράτα και προσθέτουμε και τους κρόκους των αυγών ενώ συνεχίζουμε να χτυπάμε προσθέτουμε τον χυμό λεμονιού.
• Σιγά σιγά αρχίζουμε να προσθέτουμε λίγο από τον ζωμό στο μίγμα με τα αυγά
• Προσθέστε αρκετό ζωμό για να κάνει το μίγμα αυγών την ίδια θερμοκρασία με το ζωμό, αυξάνοντας σταδιακά τη θερμοκρασία στο μίγμα αυγών έτσι ώστε η σούπα να μην σβολιάσει
• Μετά προσθέτουμε το μίγμα των αυγών στο ζωμό με το ρύζι, ανακατεύοντας συνέχεια
• Αλάτι και πιπέρι για την νοστιμιά
• Αφήνουμε την σούπα για 15 λεπτά. (προσοχή! Αν θέλετε να ξαναζεστάνετε την σούπα ΜΗΝ την βράσετε γιατί θα πήξουν τα αυγά.

Πηγή; sindetiras.gr

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ ΤΟΥ ΡΟΠΑ του Σταμάτη Κυριάκη*

Χτές το βράδυ περπατώντας στα Κουρτελάτσα συνάντησα έναν πλανόδιο μικροπωλητή παυλόσουκων.

Ήρθε η εποχή τους.

Αλλού τα λένε «Φραγκόσυκα» και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή φρούτα .

Στην Κέρκυρα και στην Βόρεια Ιταλία είναι τόσο αγαπητά που τα λέμε χαϊδευτικά «φρεσκαμέντο» και τα πουλάνε στους δρόμους έναντι ενός ευρώ το κομμάτι (καθαρισμένα).

Για πολλούς αποτελεί μυστήριο η μεγάλη αγάπη των Κερκυραίων για τα παυλόσουκα.

Η αλήθεια είναι ότι όταν οι Ενετοί επιδότησαν την δενδροφύτευση της Κέρκυρας με ελαιόδεντρα είχαν θέσει ως όρο να φυτευτούν επίσης στα όρια του κάθε κτήματος και παυλοσουκιές.

Οι παυλοσουκιές χρησίμευαν ως αντιπυρική ζώνη πρωτίστως και δευτερεύοντος ως αγκαθωτός φράχτης με νόστιμα και ζουμερά φρούτα.

Το δε λάδι πρωτίστως χρησίμευε για την παραγωγή σαπουνιού (το μόνο απορρυπαντικό της εποχής εκείνης) , για τον φωτισμό των πόλεων και τέλος ως τροφή με μεγάλη θρεπτική αξία.

Σοφοί οι πρόγονοι μας αλλά θα μου πείτε, τι σχέση έχουν όλα αυτά με το μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα.

Έλα ντέ!

Ο πλανόδιος μικροπωλητής παυλόσουκων στα Κουρτελάτσα μου έφερε στο μυαλό τον Φτύμιο και το μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα.

Καταρχήν ο «Φτύμιος» είναι ο «Θύμιος» άλλων τουριστικών προορισμών η ο «Ευθύμιος» της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Λέμε «Φτύμιος» κατά τον ίδιο τρόπο που κακοποιούμε διάφορες λέξεις τόσο της Αγγλικής όσο και της Ελληνικής γλώσσας.

Τις μικρότερης έκτασης κακοποιήσεις τις κάνουμε στις (χιλιάδες) Ενετικής προέλευσης λέξεις.

Λέμε για παράδειγμα «πάρκι» , «μπλέ ελεκτρί», «σούπεμάρκε», «Μισοκομείο», «Αστενομία», «Θηριοειδής» .

Εν ολίγοις κόβουμε το άβολο τελικό σύμφωνο της Αγγλικής και παραμορφώνουμε τις δύσκολες ελληνικές λέξεις.

Η πιο άγρια κακοποίηση της Αγγλικής νομίζω γίνεται στην λέξη «Πιτσιρουρί».

Η λέξη αυτή υποδηλώνει ευστοχία. Πώς λέμε.. «τον πέτυχε στο δόξα πατρί.».

Στην Κερκυραϊκή , λοιπόν, θα πούμε «τον επίτυχε μες στο πιτσιρουρί».

Η λέξη προήλθε από ένα επιφώνημα των Άγγλων αλλά και των Κερκυραίων παικτών του Κρίκετ στην κάτω πλατεία κατά την διάρκεια του αγώνα που υποδήλωνε ευστοχία «pitch in the ring».

Ενιγουέϊ.

Ξεφύγαμε πάλι.

Ο Φτύμιος, λοιπόν, είναι γόνος μια πάμφτωχης πολυμελούς Κερκυραϊκής οικογένειας και έχει στην ιδιοκτησία του ένα μικρό σπίτι στο λιβάδι του Ρόπα.

Το «λιβάδι του Ρόπα» πήρε το όνομα του (μάλλον) από έναν άγριο θάμνο που υπάρχει άφθονος στην περιοχή και που στην αρχαία ελληνική γλώσσα λεγόταν «Ρώπαξ».

Το μυαλό του ανυποψίαστου μέσου Έλληνα αναγνώστη θα πάει σε κάποιο απέραντο κάμπο.

Το Λιβάδι του ρόπα ήταν ένα μικρό έλος που (ματαίως) αποξηράνθηκε από τους Άγγλους και μετατράπηκε σε μία μικρή επίπεδη μακρόστενη ακαλλιέργητη έκταση .

Η γενική λογική του μέσου Κερκυραίου είναι να δίνουμε μεγάλες διαστάσεις σε μικρά πράματα.

Ο «Γυάλινος πύργος» , για παράδειγμα , είναι μια πολυκατοικία τριών ορόφων και ενός ημιώροφου.

Η ψηλότερη κορφή του «Όρους» είναι εννιακόσια ογδόντα μέτρα (μαζί με την κεραία της ΕΡΤ).

Η «Εθνική Λευκίμμης» και η «Εθνική Παλαιοκαστρίτσας» είναι δύο καρόδρομοι που μπροστά τους η επαρχιακή οδός Φλώρινας –Πρεσπών είναι Ελβετία.

Ενώ το «διεθνές αεροδρόμιο του Καποδίστρια» έχει γίνει ο εφιάλτης των πιλότων ανά τον κόσμο.

Στην προσγείωση ο πιλότος θα πρέπει να περάσει ξυστά από το καμπαναριό της Βλαχέραινας για να σταματήσει λίγο πριν από το πάρκι του Λίντλ.

Πάλι ξεστράτισα.

Ο Φτύμιος , λοιπόν, μετά από συνεχείς επεκτάσεις μετέτρεψε το καλύβι που κλερονόμησε από τον πατέρα του σε «βίλλα» και έτσι έγινε ο πρώτος πιτόρος της Κέρκυρας με βίλλα στο λιβάδι του Ρόπα δίπλα από τον καταυλισμό των Ρομά.

Είχε δε και την άποψη ότι οι Ρομά θα πρέπει να μετεγκατασταθούν εί δυνατόν «εις το Κράτσαλο» μακριά από τα μάτια του πολιτισμένου κόσμου.

Ο δεύτερος καημός του ήταν να κόψει τσι τριτοκοσμικές παυλοσουκιές από τα όρια του κτήματός του και να φτιάξει έναν πέτρινο φράχτη με κολονάκια όπου στην κορυφή θα αναπαύονται γύψινα λιοντάρια για να προστατεύουν την περιουσία του Κόντε πιτόρου.

Μιας και τόφερε η κουβέντα , «Πιτόρος» είναι ο ζωγράφος στην Ενετική διάλεκτο αλλά εμείς το χρησιμοποιούμε και για τους ελαιοχρωματιστές ,λίγο ως ειρωνεία και λίγο ως καταξίωση.

Τις προάλλες τον συνάντησα στην Ανουντσιάτα. Φορούσε τα ρούχα της δουλειάς και ερχόταν από ένα σπίτι που έχει αναλάβει να βάψει.

Επηρεασμένος από τις πυρκαγιές ανά την Ελλάδα με κοίταξε με ανήσυχο μάτι.

«Θυμάσαι πρόπερσι που έπιασε η μεγάλη πυρκαγιά στο λιβάδι του Ρόπα;»

Η «Μεγάλη πυρκαγιά» ήταν τέσσερα στρέμματα καλαμιώνας, χόρτα και μερικά πουρνάρια .

«Σταμάτησε μπροστά στο σπίτι μου. Έβαλε το χέρι του ο Άγιος Σπυρίδωνας και δεν εκαήκαμε ζωντανοί».

Το κοιτάω στα μάτια με τρυφερότητα και του χαϊδεύω αργά την σκονισμένη του φαλάκρα.

«Ο Άγιος Σπυρίδωνας , Φτύμιο μου , ασχολείται με πανούκλες, χολέρες , λέπρες καθώς και με γεωστρατηγικά ζητήματα όπως το Ασέδιο των Κορυφών. Το σπίτι σου σώθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.»

Με κοιτάει με απορία.

«Αν πηγαίνανε καλά οι δουλειές σου , αγόρι μου, θα έκοβες τσι παυλοσουκιές και η στιά θα έμπαινε στο σπίτι.

*Κορφιάτης ακτιβιστής

ΟΙ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΙ ΚΑΙ Η ΚΑΜΗΛΑ

 

Τις πρώτες ηµέρες του Ιουλίου του 1822 ο ∆ράµαλης πασάς µε την πολυπληθή στρατιά του εισέβαλε στο Μοριά. Για τις µεταφορές του άφθονου πολεµικού υλικού και των ζωοτροφών υπήρχαν τριάντα χιλιάδες µουλάρια και πεντακόσιες καµήλες, «άγνωστα» ζωντανά στους αταξίδευτους ρωµιούς. Τα συµπαθή µεγαλόσωµα θηλαστικά της ερήµου βρέθηκαν πολλές φορές ανυπεράσπιστα στο πεδίο της µάχης.

 Στις 28 Ιουλίου στο στενό του Αγιονορίου ο Νικηταράς εκτός από τους Τούρκους έβαλε στο σηµάδι και µια «άτυχη» καµήλα. Ο πολέµαρχος πυροβόλησε την καµήλα αντιλαµβανόµενος ότι ήταν φορτωµένη µε πυρίτιδα. Ο εκκωφαντικός θόρυβος της έκρηξης προκάλεσε πανικό στους Τούρκους. Άνθρωποι και ζώα έτρεχαν για να σωθούν, να βγουν το ταχύτερο από τη χαράδρα του θανάτου. Λάφυρα παντός είδους έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων στο τέλος της µάχης. Ύστερα κι απ’ αυτό, η «φοβερή» στρατιά του ∆ράµαλη είχε νικηθεί στα στενά των ∆ερβενακίων.

 Ένα τεράστιο καραβάνι αποτελούµενο από 1236 υποζύγια (1200 µουλάρια και 36 καµήλες), οκτακόσια αραβικά άλογα και διακόσιους Τούρκους αιχµαλώτους πήρε το δρόµο για την Τριπολιτσά. Από εκεί οι επαναστάτες για να κάνουν γνωστή την «νίλα του ∆ράµαλη» στους άλλους Έλληνες έστειλαν λάφυρα παντού.

 Έστειλαν και στη Ζάκυνθο από το Μοριά χάρισµα µια καµήλα, λάφυρο από την καταστροφή του ∆ράµαλη. Μαζεύτηκε ο κόσµος στο λιµάνι για να δει τι ζωντανό ήταν εκείνο. Τέτοια θέαση δεν πρέπει να έτυχε άλλη καµήλα σε ολάκερη την πλάση. 

Ρώτησαν τότε οι Ζακυνθινοί έναν πολύξερο, µορφωµένο συµπατριώτη τους να τους πει τι ζώο είναι. Αυτός, αφού λίγο σκέφτηκε, είπε µε βεβαιότητα: «Είναι χίλιω χρονώνε λαγός»!

 * Ο Κυριάκος Σκιαθάς είναι εκπαιδευτικός αναλυτής - συγγραφέας

Δημοσιεύτηκε στην πατρινή εφημερίδα «Πελοπόννησος» 20/8/2021

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ του Διον. Βίτσου

Ω Μομφεράτε και Ζερβέ και τόσοι Ριζοσπάσται

Εσείς εις δάφνας ιεράς φιλότιμοι κοιμάστε

Καθήκον εκθελέσαντες Ελλήνων αληθών.

Αλλά εμείς τι τάραχον ευρήκαμε παθών

Και εις ποιον περιήλθομεν απελπισίας σκότος,

Αφότου μας παρέλαβεν ο Γεώργιος ο Πρώτος;

Ο θέος σχωρέσε Γλάδστονα, και τόλεγες φωστήρα:

«Θα φύγουμε και μας λυπεί που θα σας πνίξει η ψείρα»

ΤΖΩΡΤΖΗΣ ΜΟΛΦΕΤΑΣ (1871-1916) , ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΖΙΖΑΝΙΟΝ», ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ

''Η κερκυραϊκή λίσα'' του Γιάννη Καλαϊτζόγλου

 

Η κερκυραϊκή… Λίσα ( ίσιο-σιάδι... με επιφύλαξη )

Λίσα ονομάζαμε στην Κέρκυρα το ξύλινο στενόμακρο χαμηλό κάρο με τέσσερις ρόδες...

Το έσερνε ένα άλογο (Στην Ιταλία = Lizza = Είδος έλκηθρου για τη μεταφορά μεγάλων κομματιών μάρμαρου )

Σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο μεταφορικό μέσο ,τουλάχιστον μέσα στην πόλη .

Το χρησιμοποιούσαν οι Κερκυραίοι για να μεταφέρουν, ως επί το πλείστον , σιδερένια βαρέλια με λάδι, αλεύρια σε σακιά από γιούτα και άλλα βαριά πράγματα. Επίσης μετέφεραν κόσμο στα πανηγύρια απο το ένα χωρίο στο άλλο. Ειδικά του Παντοκράτορα θυμάμαι έκαναν δρομολόγια απο τον Ποταμό μέχρι τον Σπαρτίλα .

Καρολόγος= Αυτός που ο οδηγούσε την λίσα –κάρο.

Τα διάφορα εξαρτήματα της λίσας ήταν:

Στάγκες= Τα δύο μακριά ξύλα στα οποία δενόταν το άλογο που τραβούσε την λίσα.

Λινιά= Λεπτά σκοινιά που άρχιζαν από το λαιμό του αλόγου και κατέληγαν στα χέρια του καρολόγου. (Ένα είδος τιμονιού )

Μουσαριόλα= Το φίμωτρο στα άλογα

Κολάνα =Δερμάτινος κολιές από δέρμα που κρεμόταν στο λαιμό του αλόγου-συνήθως ήταν στολισμένη με πολύχρωμες κορδέλες ή διάφορες ζωγραφιές.

Καπίστρια = Παρωπίδες στο πλάι των ματιών του αλόγου (δερμάτινες) ??

Μπρίλια= Χαλινάρι με τα λουριά .Τα λουριά στο κεφάλι του αλόγου.

Κιαβέτα= ο μεγάλος πέρωνας (είδος καρφιού) που συγκρατούσε την ρόδα για να μη βγει από την βάση της προς τα έξω και φύγει. (Ital. Chiavetta=Κλειδάκι).

Καπούλια = τα λουριά που συγκρατούσαν τα πόδια(μπούτια ) των αλόγων.-

Τρίτσα = Η ψάθα που έβαζαν στο κεφάλι του αλόγου το καλοκαίρι για να το προφυλάσσει από τον ήλιο

Μπαρντούνια = λουριά που δενόταν στο σώμα του αλόγου

Βούρδουλας= Το καμτσίκι που κρατούσε ο καρπολόγος -ήταν μία μακριά βέργα που στην άκρη της κρεμόταν ένα μακρύ σχοινί

Καπίστρι είναι η θηλιά που έκαναν με το σχοινί στη μουσούδα. για να συγκρατούν το ζωντανό. (Χαλινάρι)

Προς το τέλος της ύπαρξης της ,αντικαθιστούσαν τις ξύλινες ρόδες με ροδές αυτοκίνητου

Τις λίσες αντικατέστησαν τα πράσινα τρίκυκλα . Απ ό,τι θυμάμαι την άδεια για τα τρίκυκλα δικαιούταν αυτοί που είχαν λίσες . Σήμερα πολύ σπάνια και αυτά τα τρίκυκλα

Χαρακτηριστικές μορφές παλιών καρολόγων - Ο Μπόκολος - - Ο Τσίτσος από τον Ποταμό… 

Ο Γκαούλης όταν επέστρεφε και περνούσε από τις Αλυκές έβαζε τον «αυτόματο» στο άλογο (πήγαινε μόνο του) γιατί αυτός κοιμόταν μέχρι να φτάσει στο χωριό

--Ο Γιώη ο Λου ……Ψεύδιζε από την πολύ κούπα « και μπέρδευε και το όνομα του ακόμα. 

Σε κάθε μεταφορά (βιάτζο - πορταδούρα ) που έκανε έπινε και μια γεμάτη κούπα Όταν λοιπόν τον ρωτούσαν για να τον πληρώσουν πόσες πονταδόρες (μεταφορές ) έκανε… πρώτα ρωτούσε τον ταβερνιάρη πόσες κούπες ήπιε. Έτσι μετρούσε τόσες πορταδούρες έκανα για να πληρωθεί.

Τα βράδια όταν περνούσε από τη γειτονιά για το σπίτι του στο Μαντούκι ... μουρμούριζε συνέχεια με μια φωνή βροντερή - καμπάνα που μας ξυπνούσε … και έλεγε ( απευθυνόμενος στους αστυφύλακες του τμήματος στη Πλατυτέρα ) ‘’’Είμαι ο Γιώη ο Λου … κοιμηθείτε λεβέντες μου εγώ σας φυλάω ...) 

Όλοι τους νοικοκυραίοι άνθρωποι ,εργατικοί και τίμιοι και με μεγάλη προσφορά στη κερκυραϊκή κοινωνία . Πολύ δύσκολο επάγγελμα …δούλευαν με βροχές με κρύο και με μπόρες...

 Ήθελε και μεγάλη δύναμη και κουράγιο καθόσον φόρτωναν και ξεφόρτωναν και μόνοι τους. Τους γνώρισα σχεδόν όλους από κοντά , επί πολλά χρόνια ...