ΚΑΝΤΡΙΛΙΕΣ και ΛΑΝΣΙΕΔΕΣ από την Κυθήρια κ.Ελένη Χάρου

ΚΑΝΤΡΙΛΙΕΣ

Τώρα που διανύομε την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου θα πούμε κάτι επίκαιρο.

Στο συρτάρι μιας παλιάς κομότας στα Κύθηρα βρέθηκε ξεχασμένο ένα παλιό τετράδιο με πολύ περιποιημένο γυναικείο γραφικό χαρακτήρα σε σημειώσεις ποικίλου περιεχομένου.

Μεταξύ των άλλων η κυρία του παλιού καιρού καταγράφει τις χορευτικές φιγούρες στις καντρίλιες και στους λανσιέδες. Και οι δύο χοροί, ευρωπαϊκής προέλευσης επεκράτησαν ιδιαιτέρως στα 7νησα, συνδέονται με το καρναβάλι και χορεύονται μέχρι σήμερα.

Στα Κύθηρα του μεσοπολέμου και αργότερα υπήρχαν χοροδιδάσκαλοι που δίδασκαν τους ευρωπαϊκούς χορούς σε σάλες σπιτιών, γνώριζαν τα παραγγέλματα και κανόνιζαν τα ζευγάρια. Οι καντρίλιες χορεύονταν στα Καρναβάλια, αλλά και εκτός Καρναβαλιού στις χοροεσπερίδες.

Σήμερα στα Κύθηρα τις καντρίλιες χορεύουν μαζί με το γαϊτανάκι τις απόκριες. Στις σημειώσεις του τετραδίου αναγράφονται 5 φιγούρες με όλες τις λεπτομέρειες και τα παραγγέλματα, που έδινε ο διευθύνων. Αντιγράφω ένα μικρό απόσπασμα από την 5η φιγούρα.«…..Γίνονται διάφορα αναβάν αν προμενάντ, α πλάς, γκράν ρον, ρον αντρουά, αναβάν τουρ, μπαλανσέ τουρ, πλής, ρον νταμ α ντρουάτ, ρον καβαλιέρ α γκορ, λε κουρπέζ, ρον αντρουάτ, α γκορ, μπαλανσέ τουρ, προμενατ, μπαλανσέ, κοντρ φιγκυρ, λε σαργκά (σάλιγκαρ) Ο μύλος= λε νταμ μουλινέ, έπειτα η αλυσίδα με το παράγγελμα γκράν σιεν, έπειτα η διπλή αλυσίδα με το παράγγελμα ντούμπλ γκραν σιεν, έπειτα το ντε φιλέ, οι καμάρες»

 Απ’ όσο γνωρίζω σπουδαίοι χοροδιδάσκαλοι στους ευρωπαϊκούς χορούς στα Κύθηρα του μεσοπολέμου ήταν στη Χώρα ο Τζώρτζης Αλβανάκης και στον Ποταμό ο Ευάγγελος Καβιέρης.

ΛΑΝΣΙΕΔΕΣ

Για τους εραστές της Τερψιχόρης πρέπει να πούμε ότι οι καντρίλιες, οι λανσιέδες και τα βαλς ήταν οι πιο αγαπημένοι χοροί στα αστικά σαλόνια του Μεσοπολέμου. Οι λανσιέδες (λογχισταί) ειδικά είναι ο πιο ωραίος, ο πιο άνετος, ο πιο μεγαλοπρεπής και θεαματικός χορός. Χορεύεται με 4 ζευγάρια που στέκουν σταυρωτά και αντικριστά σχηματίζοντας 4γωνο.

Είναι χορός Βικτωριανής εποχής, με πολλές φιγούρες, γρήγορος, κεφάτος, γεμάτος ρεβερέντσες και ιπποτικές ευγένειες. Μια φιγούρα είναι η γκράν ρεβεράνς, δηλαδή παρατεταμένη υπόκλιση, όσο χρειάστηκε ο Εγγλέζος καβαλιέρος της βασίλισσας της Αγγλίας για να μαζέψει την καλτσοδέτα της, που λύθηκε ξαφνικά πάνω στο χορό. Από τότε καθιερώθηκε και το παράσημο της περικνημίδας στους Άγγλους.

Από τις σημειώσεις μιας κυρίας στα Κύθηρα, που ήταν σε χορευτικό γκρουπ πριν από 80 χρόνια, αντιγράφω ένα απόσπασμα από την 1η φιγούρα των λανσιέδων. «…..Έναρξις: Ο κύριος του α΄ και η κυρία του β’ εξέρχονται μέχρι του μέσου (4 βήματα) και επανέρχονται εις τας θέσεις των (άλλα 4 βήματα) Εξέρχονται και πάλιν και κάμνουν τουρ και επανέρχονται εις τας θέσεις των εις 16 χρόνους. Έπειτα κινούνται ολόκληρα τα 2 ζεύγη α΄και β΄και διέρχεται το α΄ηνωμένον δια μέσου του αντιθέτου ζεύγους και έκαστον καταλαμβάνει την θέσιν του vis-a-vis του έπειτα επανέρχονται εις τας θέσεις των καθ’ όμοιον τρόπον.

Μόλις φθάσουν εις τας θέσεις των θα χαιρετισθούν τα αγκαζέ μεταξύ τους και κάμνει έκαστος κλίσιν πλαγίως……»