ΣΠΕΝΤΟΝΙΑ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ της Ελένης Χάρου

σπεντόνια στα Κοκκινοχώραφα Μητάτων

Το σπεντόνι (τόξο) είναι από τις πιο εντυπωσιακές αρχιτεκτονικές κατασκευές από την αρχαιότητα. Ήταν μια επανάσταση στη μηχανική και χρησιμοποιήθηκε συστηματικά από τους Ρωμαίους και τους Βυζαντινούς, αλλά και οι αρχαίοι Έλληνες και άλλοι λαοί το χρησιμοποίησαν σε ποικίλες κατασκευές.

 Στη λαϊκή αρχιτεκτονική χρησιμοποιήθηκε και σε θρησκευτικά και σε κοσμικά οικοδομήματα εσωτερικά και εξωτερικά προσδίνοντας μοναδική ποικιλία και πλαστικότητα.

 Το τόξο δεν είναι μόνο ένα μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο, αλλά έχει και μεγάλη πρακτική αξία, διότι αυτή η ημικυκλική κατασκευή μπορεί να σηκώσει μεγάλο βάρος μεταφέροντας τις πιέσεις στα πλάγια.

 Αυτή είναι η μεγάλη αξία του τόξου.

 Στα παλιά μονόχωρα σπίτια έχτιζαν ένα μέχρι και τρία σπεντόνια κατά μήκος και μοίραζαν την απόσταση της οροφής τοποθετώντας πάνω σ’ αυτά τα μεσοδόκια.

 Το χτίσιμο του τόξου ξεκινούσε από τη βάση του με την τοποθέτηση των λίθων κατά τρόπο που να σχηματίζουν ημικύκλιο με τη βοήθεια καλουπιού. Στην κορυφή του τόξου σφήνωναν την κλείδα, δηλ. τοποθετούσαν την πέτρα, η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο, διότι συγκρατεί όλη την κατασκευή και πρέπει να εφαρμόζει καλά, αλλιώς το τόξο θα καταρρεύσει.