Σάψυχο από την Ιθάκη (Ορίγανο το αμάραντο, Οriganum majorana) της Κατερίνας Γρηγορίου

Ποώδες αρωματικό φυτό της οικογένειας των Χειλόμορφων.

Στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι γνωστό σαν «μαντζουράνα».

Για τις θεραπευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστό και στους αρχαίους

Έλληνες και μάλιστα αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη ως

«σάμψυχο». Το σάψυχο είναι αυτοφυές και το βρίσκουμε κυρίως στα

ψηλά οροπέδια, όπου ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Οι ανθισμένες κορυφές του σάψυχου είναι ένα θαυμάσιο μπαχαρικό,

που δίνει ένα μοναδικό άρωμα σε σάλτσες, στο κρέας, στον κιμά,

στα γεμιστά.

Από τις ανθισμένες κορυφές βγαίνει και το έλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και στην αρωματοποιία.

Στην Ιθάκη η άγρια μαντζουράνα είναι από τις πιο αρωματικές.

Χρησιμοποιείται σε όλα σχεδόν τα φαγητά, σε ψάρια αλλά και σε

κρέας, καθώς και στα γεμιστά και λαδερά για έξτρα άρωμα.

Read More

ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ ΑΠΟ ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ του Ανδρέα Λουράντου Κονταράτου

Ποιός είπε ότι για βρεις φασκόμηλο πρέπει να πάρεις τα βουνά; 
Μπορείς να φυτέψεις μια στον κήπο σου.
Οπότε και ένα πολύ ωραίο διακοσμητικό φυτό να έχεις και το αγαπημένο σου αφέψημα φρέσκο στην πόρτα σου !!!

Σημείωση σύνταξης: σαν αφέψημα βοηθάει για θεραπεία στις άφτρες και στην ουλίτιδα. Ακόμα βοηθάει στο Αλτσχάϊμερ και στην υπερλιπιδαιμία!

Read More

Λευκαδίτικη Φύση: Σκαμπιόζα η λεπτή (Scabiosa tenuis)

Scabiosa tenuis, Οικογένεια Dipsacaceae

Σκαμπιόζα η λεπτή

Συναντάται σε όλη τη Λευκάδα και ανθίζει από Μάιο μέχρι Οκτώβριο.

Την φωτογραφήσαμε στον Άη Δονάτο μέσα σε αμπέλια.

Έχει όμορφο λεπτό βλαστό, πολλαπλασιάζεται εύκολα και προς το παρόν δεν κινδυνεύει.

πηγή:http://www.kolivas.de/

Read More

Λευκαδίτικη φύση: Στερνμπέργκια η κίτρινη

Sternbergia lutea = Στερνμπέργκια η κίτρινη

Η στερνμπέργκια είναι από τα πιο όμορφα φθινοπωρινά λουλούδια. Ονομάσθηκε προς χάριν του Τσέχου κόμη και πατέρα της Παλαιοβοτανικής, Kaspar Moritz von Sternberg.

Είναι βολβώδες πολυετές γεώφυτο, ενδημικό της Μεσογείου. Στην Ελλάδα απαντάται στην Νότια Ελλάδα και είναι κοινό στα Ιόνια νησιά. Μοιάζει με τα κολχικά και τους κρόκους, αλλά ανήκει σε άλλη οικογένεια.

Τα εντυπωσιακά άνθη με το έντονο κίτρινο χρώμα, έχουν κυπελλοειδές σχήμα και φέρουν 6 τέπαλα και 6 άνισους στήμονες. Τα πράσινα λογχοειδή φύλλα έχουν ανοιχτόχρωμη νεύρωση στο κέντρο και εμφανίζονται κατά ή λίγο μετά την ανθοφορία, που διαρκεί από τις αρχές Σεπτεμβρίου ως τα τέλη Οκτωβρίου.

Βιότοποι: Πετρώδεις πλαγιές, ανοιχτοί ηλιόλουστοι φρυγανότοποι, ξέφωτα δασών.

πηγή:http://www.kolivas.de/

Read More

Λευκαδίτικη φύση: Mirabilis jalapa, Νυχτολούλουδο ή Δειλινό

Η μαγεία των χρωμάτων!

Αυτή την εποχή ανθίζει ένα όμορφο λουλούδι που μοσχομυρίζει τη νύχτα.

Όλη τη μέρα έχει κλειστά τα πέταλά του και μόλις αρχίζει να πέφτει ο ήλιος τ’ ανοίγει και μοσχοβολάει ο τόπος.

Είναι το γνωστό σε όλους Νυχτολούλουδο ή Δειλινό!

Με το άρωμα που εκπέμπει προσελκύει ρυγχωτές νυχτοπεταλούδες που ρουφάνε το νέκταρ και παράλληλα γονιμοποιούν το άνθος.

Η πιο εντυπωσιακή ιδιότητα αυτού του φυτού είναι η ικανότητά του να σταυρογονιμοποιείται και να δημιουργεί εκπληκτικούς συνδυασμούς χρωμάτων που μας εντυπωσιάζουν.

Αυτούς τους απίθανους χρωματικούς συνδυασμούς σας καλούμε να απολαύσετε!

πηγή:http://www.kolivas.de

Read More

Λιμόδωρο το εκτρωτικό σε πλήρη ανθοφορία

Το Λιμόδωρο το εκτρωτικό (Limodorum abortivum) είναι μια από τις πιο σπάνιες ορχιδέες που απαντώνται στο νησί μας. Έχει χαρακτηριστεί σαν την πιο όμορφη από τις αυτοφυείς ορχιδέες του τόπου μας. Φτάνει τους 70 με 80 πόντους σε ύψος, μπορεί και περισσότερο αν βρει το κατάλληλο έδαφος να αναπτυχθεί. Τι έδαφος δηλαδή μέσα στην ξεραΐλα φυτρώνει. Παρουσιάζει την ιδιομορφία ότι δεν φωτοσυνθέτει αλλά συμβιώνει με ορισμένους μύκητες που εξασφαλίζουν την ανάπτυξή της.

Ένα και μοναδικό φυτό είχαμε βρει , κοντεύει ένας μήνας τώρα, που κι αυτό δεν είχε ακόμη ανθίσει. Επισκεφτήκαμε και πάλι χθες στα γρήγορα το μέρος. Αυτή τη φορά ξαπλωθήκαμε λίγο στην περιοχή και βρήκαμε πέντε ακόμη φυτά. Κι όλα ανθισμένα.

Χαρείτε τα μεγάλα μοβ άνθη της, όπως και κάποιες άλλες αυτοφυείς ορχιδέες και αγριολούλουδα που συναντήσαμε!

πηγή:http://www.kolivas.de/

Read More

Αυτοφυείς ορχιδέες στο Δάσος των Σκάρων ΛΕΥΚΑΔΑ

Στο Δάσος των Σκάρων, προς «επιθεώρηση» της ανθοφορίας των αυτοφυών ορχιδέων που φύονται στο πανέμορφο αυτό Δρυοδάσος της Λευκάδας, κάποιες από αυτές σπάνιες, βρεθήκαμε πάλι χθες. Δεν εξερευνήσαμε κάποιες νέες περιοχές, απλά αρκεστήκαμε αυτή τη φορά στις γνωστές από άλλες φορές…

Η Ορχιδέα η Γαλακτόχρους (Orchis lactea) βρίσκεται σε πλήρη ανθοφορία. Την έχουμε απαντήσει ως ώρας μόνο σε κάνα δυο μεριές στους Σκάρους. Είχαμε αυτή τη φορά την ευκαιρία να δούμε αρκετά φυτά από το είδος αυτό.

Η Ορχιδέα η τετράστικτη (Orchis quadripunctata) είναι από τις ευρέως διαδεδομένες ορχιδέες που φύονται στο δάσος των Σκάρων. Βρίσκεται κι αυτή σε πλήρη ανθοφορία.

Η Ορχιδέα η επαρχιακή (Orchis provincialis) απαντάται, όπως έχουμε ξαναγράψει, σε αραιά βελανιδοδάση και σε υψόμετρα από 600 – 1400 μ.. Πάντα την πετυχαίναμε είτε στην αρχή, είτε στο τέλος της ανθοφορίας της. Αυτή τη φορά όμως σταθήκαμε περισσότερο τυχεροί.

Η πιο κάτω ορχιδέα που βρήκαμε χθες για πρώτη φορά στην περιοχή των Σκάρων, κάπως χαμηλότερα, στα ριζά του βουνού, και είχαμε απαντήσει τελευταία φορά φέτος στην Εγκλουβή είναι υπό εξερεύνηση κατά πόσο πρόκειται για το ίδιο φυτό με την προηγούμενη, όπως είχαμε γράψει πρόσφατα. Πέρα από τα κοινά κόκκινα στίγματα είναι εμφανείς οι διαφορές τόσο στο χρώμα, όσο και στο σχήμα – μέγεθος του χείλους.

Το Λιμόδωρο το εκτρωτικό (Limodorum abortivum), μια σπάνια ορχιδέα που απαντάται στο νησί μας, έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις πιο όμορφες αυτοφυείς ορχιδέες του τόπου μας. Έχει, όταν ανθοφορήσει, μεγάλα μοβ άνθη. Παρουσιάζει την ιδιομορφία ότι δεν φωτοσυνθέτει αλλά συμβιώνει με ορισμένους μύκητες που εξασφαλίζουν την ανάπτυξή της. 

Βρήκαμε όμως, στην ίδια περιοχή, ένα και μοναδικό φυτό που δεν έχει όμως ακόμη ανθίσει…

πηγή:http://www.kolivas.de/

Read More

ΖΑΚΥΝΘΙΝΗ ΑΝΟΙΞΗ του Διονύση Συνετού

Ανοιξιάτικα αγριολούλουδα σκόρπια στους αγρούς του Γέρακα

Read More

Οφρύς ...Καθρέφτης στη Μεσόγειο

Ophrys speculum  Link 1799

Syn. Ophrys ciliata Bivona- Bernardi 1816

Orchidaceae

Κύθηρα, Μάρτιος 2014

Η εντυπωσιακή αυτή οφρύς με την άγρια ομορφιά έχει σχετικά ευρεία εξάπλωση στη Μεσόγειο από Πορτογαλία έως την Τουρκία και το Λίβανο. Ανθίζει από τέλη Φεβρουαρίου έως μέσα Μαΐου σε ηλιόλουστα ή ημισκιερά μέρη, σε φτωχά εδάφη, ανάμεσα σε μακία βλάστηση και φρύγανα και κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές. ( Ενώ απουσιάζει από την κεντρική και βόρεια Ιταλία είναι αρκετά συχνή στην Κορσική και τη Σικελία)

Το ζωηρό μπλε του χείλους φαίνεται σαν να αντικατοπτρίζει το χρώμα της Μεσογείου, εξ ου και το όνομα του είδους από την λατινική λέξη speculum=κάτοπτρο, καθρέφτης.

Επικονιάζεται αποκλειστικά από την αρσενική σφήκα Dasyscolia ciliata. Η ophrys speculum μιμείται την εμφάνιση του θηλυκού του οποίου τα φτερά ιριδίζουν καθρεφτίζοντας τον γαλάζιο ουρανό και αναδίδοντας τις φερομόνες του ζευγαρώματος ξεγελά το άπειρο αρσενικό που προσπαθώντας να συνευρεθεί με το λουλούδι μεταφέρει τη γύρη του και το επικονιάζει.  

Στα Κύθηρα δεν έχει αναφερθεί ούτε από τον Rechinger το 1957 ούτε από τον Delforges το 2010.

Την βρήκαν πριν λίγες μέρες στις 19 και 20 Μαρτίου 2014, οι Jan και Liesbeth Essink, έμπειροι φυσιοδίφες από την Ολλανδία, με βαθιά γνώση των ευρωπαϊκών ορχιδεών και οφρύων.Βρέθηκαν μόνον τρία φυτά, δύο στα δυτικά και ένα στο κέντρο του νησιού. Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνιο είδος στα Κύθηρα.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές επίγειες ορχιδέες βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας, αλλά η συγκεκριμένη οφρύς δεν έχει ταξινομηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της κόκκινης λίστας του IUCN, περιλαμβάνεται όμως στο δεύτερο παράρτημα του CITES.

πηγή:http://floracytherea.blogspot.gr/

Read More

ΚΕΡΙΝΘΗ Η ΜΕΓΑΛΗ

Η ονομασία του Cerinthe major προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις κερί+άνθος. Συνεπώς σημαίνει κέρινο άνθος από τα χρώματα και το σχήμα των λουλουδιών του. Μονοετές φυτό, που εξαπλώνεται στην Νότια Ευρώπη. Ανθίζει από τον Μάρτιο.

φωτο Δημ.Αρταβάνης από το Θιάκι

Read More

Αυτοφυείς ίριδες της Λευκάδας

Πανέμορφα αγριολούλουδα οι Ίριδες, φωτίζουν με τα λαμπερά τους χρώματα τους μουντούς χειμωνιάτικους μήνες μας και σηματοδοτούν την εγκαθίδρυση της ανοιξιάτικης βασιλείας με το διακριτικό τους άρωμα. Μέχρι σήμερα, έχουμε εντοπίσει τρεις διαφορετικές αυτοφυείς ίριδες στη Λευκάδα.

Ίρις η ονυχοφόρος (Iris unguicularis)
Η μεγαλύτερη από τις ίριδες. Άνθη πανέμορφα, χρώματος ιώδους με πορτοκαλί περιοχή που περιβάλλεται από ιώδεις ακτίνες σε λευκό φόντο. Την συναντάμε σε όλη την έκταση της Λευκάδας, κυρίως σε ξηρά πετρώδη εδάφη, σε μακκία βλάστηση, αλλά και σε πρανή με εύφορα χώματα. Η περίοδος ανθοφορίας διαρκεί από Δεκέμβριο έως αρχές Απριλίου.

Ίρις η κονδυλόριζος (Iris tuberosa) συν. Ερμοδάκτυλος ο κονδυλόριζος, πιθανώς γιά το πένθιμο χρώμα, αλλά και για το σχήμα του άνθους του, που θυμίζει την ράβδο με τα φίδια που κρατούσε ο Ερμής.

Ο βλαστός είναι όρθιος και η διατομή του τριγωνική. Το μονήρες άνθος έχει παράξενο κιτρινοπράσινο χρώμα με μαύρο η σκούρο καφέ βελούδινο άκρο. Την συναντάμε σε λιβάδια και πρανή δρόμων, σπανιότερα από την ίριδα την ονυχοφόρο. Η περίοδος ανθοφορίας διαρκεί από Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο.

Μορέα η μεσογειακή (Moraea mediterranea)
Η μικρότερη από τις ίριδες, με περιάνθιο περίπου 3 cm. Άνθη ιώδη. Τα τρία εξωτερικά τμήματα φέρουν κίτρινη κηλίδα που περιβάλλεται από λευκή περιοχή. Την έχουμε συναντήσει μόνο σε μικρό πληθυσμό σε μία και μοναδική περιοχή έκτασης ενός στρεμ. στην ΒΔ Λευκάδα. Ανθίζει τον Απρίλιο.

*Σημ.: Η περίοδος ανθοφορίας αναφέρεται αποκλειστικά στη Λευκάδα και στηρίζεται σε πολύχρονες προσωπικές παρατηρήσεις.

*Φωτ.: Dentista και Φυσιολάτρης

πηγή:http://www.kolivas.de/

Read More

ΚΥΚΛΑΜΙΝΟ από τον Βοτανικό Κήπο Κεφαλονιάς

Το φυτό του μήνα Cyclamen hederifolium
Το όμορφο κυκλάμινο πιθανότατα πήρε το ονομά του από την λέξη κύκλος, που περιγράφει είτε τον στρογγυλό κόνδυλο είτε τον ελικοειδή βλαστό που εμφανίζεται σε ορισμένα είδη μετά την ανθοφορία

Read More

ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΦΥΛΛΑ ΚΕΡΚΥΡΑΣ του Θόδωρου Πιτικάρη

Μπαρμπαρόφυλλα
Τα φύλλα αυτού του δέντρου τα χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες στην Κέρκυρα για να ψήσουν στον ξυλόφουρνο το ψωμί,ώστε να μην ακουμπάει πάνω στις στάχτες.Κατά μια ερμηνεία,λόγω των φύλλων αυτών,το ψωμί από καλαμπόκι λεγόταν Μπαρμπαρέλα.
ο επίσης Κερυραίος Μάκης Χανδρινός προσέθεσε τα εξής στο κείμενο:
Στην Κέρκυρα λέγεται κοκκυκιά ή κουτσουπιά . Οντως τα φύλλα της, είχαν αυτή την χρήση αφού τα είχαν ξεράνει στον ήλιο και τα κρατούσαν αρμαθιές περασμένα σε κλωστή.Πριν την χρήση τα μούλιαζαν σε λίγο νερό και επάνω έψηναν το ψωμί η ή την αγινοκουλούρα.Ως προς το όνομα ο αραβόσιτος έδωσε το όνομα,διότι το αραβικό σιτάρι(αραβίτος-καλαμπόκι)ήταν από την Μπαρμπαριά δηλαδή την αραπιά.

Read More

ΣΕΜΠΡΕΒΙΒΑ ΚΥΘΗΡΩΝ

Απρίλιος 2005, Κάστρο Χώρας. Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα

 Το γένος helichrysum περιλαμβάνει πάνω από 500 είδη με εξάπλωση σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Πολλά καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου δέκα είδη. Ένα από αυτά και η αγαπημένη του Τσιρίγου, σεμπρεβίβα ή σεμπρεβίδα όπως τη λέγαμε παλιότερα, πριν μάθουμε καλά τα ιταλικά. Το κοινό όνομα από το λατινικό semper + vivere= πάντα ζει, αφού το “λουλούδι” της σεμπρεβίβας διατηρεί το χρώμα του για πολλά χρόνια. Βέβαια στην πραγματικότητα τα μικροσκοπικά άνθη της μαραίνονται και πεθαίνουν. Αυτό που διατηρείται είναι τα γυαλιστερά, αχυρώδη κίτρινα φύλλα που περιβάλλουν τα μικροσκοπικά άνθη. Γι αυτό και οι σεμπρεβίβες μαζεύονται πριν ανοίξουν τα βράκτια αυτά και γίνεται ειδική επεξεργασία ώστε τα μπουμπούκια να παραμείνουν λαμπερά κίτρινα για πολύ καιρό. Από τα ελληνικά είδη, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σπάνιο τοπικό ενδημικό της Αμοργού, ( Helichrysum amorginum) με υπόλευκα άνθη.

Απρίλιος 2011. Αγία Ελέσσα.
Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα

Η σεμπρεβίβα των Κυθήρων με σχετικά μεγάλα άνθη και έντονο χρυσοκίτρινο χρώμα φυτρώνει σε απόκρημνα μέρη στα νοτιοδυτικά του νησιού και στη Χύτρα. Πιστεύω ότι πρόκειται για το είδος Helichrysum orientale, Ελίχρυσον το ανατολικό. Το μπουμπούκι του φυτού, με κύρια προέλευση τη Χύτρα, όπου κάθε αρχή καλοκαιριού γίνεται οργανωμένη συλλογή από ορισμένους ντόπιους, χρησιμοποιείται από χειροτέχνες του νησιού για κατασκευή αναμνηστικών δώρων και διακοσμητικών.

Το είδος Ηelichrysum stoechas (L.) DC, φυτρώνει σχεδόν παντού στο νησί, όπως εξ άλλου και σε όλη την Ελλάδα, είναι αρκετά μικρότερο και δεν έχει το λαμπερό κίτρινο χρώμα του orientale. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κάποια προσπάθεια για καλλιέργεια του φυτού. Η καλλιεργημένη σεμπρεβίβα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την άγρια με έντονο κίτρινο χρώμα χωρίς όμως τις χρυσαφιές αποχρώσεις της αυτοφυούς.

Σε ότι αφορά το επιστημονικό όνομα, που, όπως και στα περισσότερα φυτά προέρχεται κατά βάση από τα αρχαία ελληνικά, υπάρχουν διάφορες απόψεις. Κατά μία εκδοχή ( Αθήναιος 15.681), ο Θεμισταγόρας από την Εφεσο αποδίδει την ονομασία του φυτού στη νύμφη Ελιχρύση, που το αγάπησε και το μάζεψε πρώτη. Αλλη πιθανή ετυμολόγηση είναι από το ελίσσω + χρυσός και το επίθετο orientale = ανατολικός , αναφορά στη γεωγραφική εξάπλωση του φυτού στην ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία.

Στεφάνια από ελίχρυσο πρόσφεραν οι Αρχαίοι Έλληνες στους αθάνατους θεούς. Ο Θεόφραστος το ονόμασε “χρυσάνθεμον” και ελειόχρυσο και το εκτιμούσε ιδιαίτερα για την καταπραυντική επίδραση που είχε στο θυμικό του ανθρώπου. Το φυτό αναφέρεται ακόμα στον Θεόκριτο που θαυμάζει το χρυσοκίτρινο χρώμα του, στον Διοσκορίδη και τον Πλίνιο που το θεωρούν από τα καλύτερα αφιερώματα στα αγάλματα των θεών.

ΠΗΓΗ:floracytherea.blogspot.com

Read More

ΚΡΙΝΑΚΙ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΛΑΓΑΝΑ

Pancratium maritimum), γνωστό κι ως αμαρυλλίς, παγκράτιο, κρίνος της Κνωσού, ζαφορά ή κρόκος είναι ένα πανέμορφο φυτό που κατακλύζει τους αμμόλοφους της Κρήτης κάθε χρόνο, από τον Αύγουστο ως τον Οκτώβριο. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η εμφάνιση του έχει περιοριστεί σε λίγες παραλίες, λόγω της συρρίκνωσης των αμμοθινών που ζει. Πλέον, το κρινάκι θεωρείται κινδυνεύον είδος και προστατεύεται από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία.

φωτογραφία του Ανδρέα Στάβερη Πολυκαλά

Read More

ΘΥΜΑΡΙ / ΘΡΟΥΜΠΙ από τον Βοτανικό κήπο Αργοστολίου

Coridothymus capitatus
Θυμάρι ή Θρούμπι σε πλήρη άνθιση στον Βοτανικό κήπο Αργοστολίου
Βρίσκεται διάσπαρτο σε όλη την Κεφαλονιά και ενθουσιάζει με τα μικρά μωβ άνθη του,
το υπέροχο άρωμα του και την εξαίσια πιπεράτη γεύση του στις σαλάτες,τα ψητά και φυσικά στην παραδοσιακή τυρένια λιχουδιά την στούμπα!
Στις συνταγές θα βρείτε πως μπορείτε να φτιάξετε την στούμπα!

Read More